بروز خرابی‌های مکانیکی و برقی در اتاق تمیز همواره یکی از بزرگ‌ترین نگرانی‌های کسب‌وکارهایی است که از چنین تجهیزاتی استفاده می‌کنند. درنتیجه دغدغه اقدام برای تعمیرات و نگهداری اتاق تمیز همیشه وجود دارد. مدیران و گردانندگان کلین روم در صنایع مختلف به دنبال شرایطی هستند تا به‌محض بروز چنین مشکلاتی، از شرکت‌های ارائه‌دهنده سرویس‌های خدماتی برای تعمیرات و نگهداری کلین روم درخواست کمک کنند.
اکیاس به لطف پیشینه درخشان در زمینه ساخت، راه‌اندازی و تعمیرات اتاق تمیز، مفتخر است در این مسیر همراه کسب‌وکارها باشد. به همین دلیل در مقاله امروز قصد داریم به دلایل بروز خرابی‌ها، مزایای دریافت خدمات نگهداری اتاق تمیز و انواع روش‌های موجود برای رسیدگی به کلین روم بپردازیم.
چرا تعمیرات و نگهداری اتاق تمیز اهمیت دارد؟
اهمیت نقش اتاق تمیز در صنایع مختلف بر اهالی فن پوشیده نیست. با توجه به یکپارچگی این سیستم، در صورت بروز هرگونه اختلالی، چه مکانیکی و چه برقی، در هر قسمت مجموعه، کل سیستم از کار می‌افتد و خطر تعطیلی خطوط تولید را به دنبال دارد.
با بروز چنین مشکل بزرگی نمی‌توان هزینه‌های سنگین مالی، از دست دادن زمان، بروز وقفه در مسیر تولید و بعضا آسیب به محصول را در زمان تولید و عرضه محصول نهایی پیش‌بینی کرد. درحالی‌که اگر برنامه‌ریزی از قبل انجام‌شده برای تعمیر و نگهداری این سیستم وجود داشته باشد، به‌نوعی پیشگیری هوشمندانه از توقف آسیب‌زای خط تولید و هزینه‌های سنگین بعدی خواهد بود.
انتخاب پیمانکاری که تجربه و مهارت کافی در بخش‌های مختلف کلین روم داشته باشد حرف اول را میزند. چنین فردی با بروز هرگونه مشکل در فرایند عملکرد اتاق، پس از بازدید آن و جمع‌بندی نهایی می‌تواند بخش‌های مختلف معماری، مکانیک، برق و کنترل را زیر نظر بگیرد. حضور چنین فرد متخصصی قطعاً به مدیریت بهتر زمان، هزینه و روان‌سازی عملکرد اتاق تمیز کمک می‌کند.
اصول مهم در نگهداری اتاق تمیز کدام‌اند؟
شاید در نگاه اول تعمیرات و نگهداری اتاق تمیز شامل یک سری اقدامات ساده و آشنا باشد. درحالی‌که پس از خواندن نکات زیر متوجه اهمیت بسیار زیاد مراقبت‌های کلین روم خواهید شد:
برنامه‌ریزی منظم
برنامه‌ریزی دوره‌ای اهمیت بسیار بالایی دارد؛ بررسی دوره‌ای سیستم‌های فیلتراسیون هوا، تمیز کردن سطوح، بررسی تجهیزات و سیستم‌های کنترل محیطی و تمامی عملیات پشتیبانی در این فهرست قرار می‌گیرد. ناگفته پیداست که تمامی اقدامات باید بر اساس استانداردها و دستورالعمل‌های مشخص‌شده و اثرگذار پیاده شوند.
تمیز و ضدعفونی کردن
اصل دوم، ضدعفونی کردن و کنترل بهداشت اتاق تمیز است. تمیز کردن سطوح، تجهیزات، ابزار، تعویض فیلترهای هوا، ضدعفونی هوا و سطوح ازجمله مهم‌ترین مواردی است که در این اصل باید رعایت شود. همچنین استفاده از مواد شیمیایی مناسب و رعایت دستورالعمل‌ها را نباید نادیده گرفت.
بیشتر بخوانید | تجهیزات تمیزسازی اتاق تمیز
بررسی سیستم
اصل سوم تعمیرات و نگهداری اتاق تمیز به ارزیابی دوره‌ای سیستم‌های فیلتراسیون هوا، سیستم‌های تهویه، سیستم‌های کنترل دما و رطوبت و سایر تجهیزات مربوط می‌شود. تعویض منظم فیلترهای هوا با نظارت متخصص یا افراد آموزش‌دیده را نباید نادیده گرفت.
آموزش دادن به کارکنان
آموزش کارکنان برای استفاده درست از اتاق تمیز، اجرای درست اصول نگهداری و تعمیرات اتاق تمیز مهم است. این آموزش شامل یادگیری روش‌های تمیز کردن، استفاده از تجهیزات و سیستم‌ها، تشخیص مشکل و انجام تعمیرات ساده می‌شود.
ثبت و ارزیابی داده‌ها
کارکنان فعال در کلین روم موظف هستند به‌صورت منظم داده‌های مربوط به نگهداری اتاق تمیز را در سیستم ثبت کنند. این کار به شناسایی درست و به‌موقع مشکلات مکانیکی و عملکردی کمک قابل‌توجهی خواهد کرد. درنتیجه روند تعمیرات و نگهداری کلین روم با سرعت بیشتری پیش می‌رود.
تعمیرات روزانه
درصورتی‌که کوچک‌ترین خرابی‌ها در تجهیزات اتاق تمیز به‌موقع شناسایی و برطرف شود، خطر بروز مشکلات بزرگ‌تر و نیاز به تعمیر جدی نخواهد بود. این تعمیرات جزئی شامل تعویض فیلترها، تعمیرات کوچک سیستم تهویه، تنظیم دستگاه‌ها و ماشین‌آلات می‌شود.
بخش‌های مختلف کلین روم که نیاز به تعمیر دارند کدام‌اند؟
تعمیرات و نگهداری اتاق تمیز برای هر بخش، متفاوت است. در ادامه بررسی خواهیم کرد که سه بخش مکانیک و معماری کلین روم به چه مراقبت‌هایی نیاز دارند:
بخش مکانیک
بخش مکانیک اتاق تمیز مهم‌ترین قسمت این تجهیزات است. موارد زیر ازجمله فاکتورهایی است که باید به‌صورت مداوم زیر نظر گرفته و تعمیر شود:
- هواسازهای هایژنیک و غیرهایژنیک و اگزاست فن‌ها
- سیستم تأمین گرمایش و سرمایش کلین روم
- کانال‌های هوا،دمپرها،عایق‌ها و اتصالات
- سیستم فیلتراسیون (فیلترهای هپا،فیلترهای کیسه‌ایی و پیش فیلترها و فیلترهای اولیه) و…
- دریچه‌های هوا ، پس باکس‌ها ، پس ترو ها
بخش برق
کنترل سیستم برق و رسیدگی به عملکرد این بخش بسیار حیاتی است. بخش‌های مختلفی که در بخش برق باید تحت مراقبت و نگهداری باشند به شرح زیر است:
- نمایشگرهای فشار، رطوبت ، دما ، سیستم مانیتورینگ ذرات
- سیستم‌های کنترل سرعت و دور فن و شیرهای برقی و سنسورها
- سیستم اکسس و اینترلاک درب‌ها
- تابلوهای برق و کنترل
- چراغ‌های کلین رومی
بخش معماری
بخش سوم از بخش‌های اصلی اتاق تمیز، ساختار اصلی و معماری کلین روم است. تعمیرات و نگهداری اتاق تمیز در این بخش باید به‌صورت دوره‌ای انجام شود و بخش‌های زیر را در برمی‌گیرد:
- سقف و دیوارهای کلین روم و تمامی اتصالات ، فیتینگ‌ها و پروفیل‌ها
- درب‌ها و پنجره‌ها
- کفپوش‌ها
بیشتر بخوانید | طراحی اتاق تمیز
مزایا و معایب تعمیرات اتاق تمیز
رسیدگی به تجهیزات مهمی مانند کلین روم طبعاً مزایا و معایبی هم وجود دارد که در ادامه به ترتیب بررسی خواهیم کرد:
مزایای تعمیرات و نگهداری کلین روم
- حفظ کیفیت و عملکرد- با انجام تعمیرات می‌توان از درستی کیفیت و عملکرد تجهیزات و دستگاه‌ها مطمئن شد. انجام فرایند نگهداری کمک می‌کند تا تجهیزات در شرایط بهینه‌ای قرار بگیرند و احتمال خطر خرابی کاهش پیدا کند.
- پیشگیری از بروز آلودگی- هرچه دستگاه‌های اتاق تمیز به‌موقع تعمیر و نگهداری شوند، عملکرد آن به بهتر شدن فرایند جلوگیری از ورود ذرات و آلاینده‌ها به دستگاه‌ها کمک می‌کند. درنتیجه کیفیت و دقت فرایندهای داخل اتاق تمیز افزایش پیدا می‌کند.
- افزایش عمر مفید دستگاه‌ها- تعمیرات و نگهداری اتاق تمیز به افزایش عمر مفید تجهیزات کمک قابل‌توجهی می‌کند. با رعایت این نکته مهم زمان نیاز به تعویض قطعات و تجهیزات کاهش پیدا می‌کند.
- بهبود ایمنی- رعایت اصل نگهداری باعث می‌شود تا ایمنی کارکنان و محیط کار هم افزایش پیدا کند.
- بهبود عملکرد و بازدهی- توجه داشته باشید که تعمیرات و نگهداری کلین روم باعث می‌شود تا دستگاه‌ها و تجهیزات در شرایط متعادل و کنترل‌شده کار کنند و درنتیجه کاهش ضایعات و افزایش کیفیت را به دنبال خواهد داشت.
- رعایت استانداردها- هرچه دقت در مورد فرایند و زمان‌بندی تعمیرات و نگهداری اتاق تمیز بیشتر باشد، رعایت استانداردها و مقررات مربوط به فضاهای این‌چنینی هم دقیق‌تر خواهد بود.
معایب تعمیرات اتاق تمیز
هزینه بالای انجام خدمات تعمیر و نگهداری و از طرفی صرف هزینه زیاد برای آموزش کارکنان و رعایت استانداردها مهم‌ترین مشکل مربوط به تعمیر این تجهیزات است.
نتیجه گیری
اتاق تمیز ازجمله تجهیزات بسیار مهمی است که بسیاری از صنایع نیازمند فضای عاری از آلودگی، به آن نیاز دارند. بروز هرگونه خرابی و مشکل باعث می‌شود تا چرخه عملکرد این اتاق دچار اختلال جدی شود. اینجاست که لزوم تعمیرات و نگهداری اتاق تمیز خود را نشان می‌دهد. با توجه به هزینه‌های بسیار بالای ناشی از توقف چرخه فعالیت سیستم و ازکارافتادن خط تولید، توصیه می‌کنیم پیش از بروز هرگونه مشکل جدی، به‌محض اینکه متوجه خرابی جزئی در سیستم می‌شوید برای تعمیرات اتاق تمیز اقدام کنید.
