پس باکس یکی از ضروریترین تجهیزات اتاق تمیز می باشد، که از آن جهت ورود یا خروج کالا به اتاق تمیز استفاده می نمایند. استفاده از پس باکس باعث می شود که جهت انتقال اقلام نیاز به ورود و یا خروج پرسنل از اتاق تمیز نباشد که این موضوع باعث کاهش چشمگیر ریسک انتقال آلودگی می گردد.
پس باکس ها از نظر عملکرد به دو دسته اکتیو و پسیو تقسیم بندی می شوند
1.پس باکس اکتیو
دارای سیستم تهویه بوده و هوای فیلتر شده از طریق نازل ها / دریچه های نصب در پس باکس در جریان می باشد. پس باکس های اکتیو خود به دو دسته تقسیم می گردند:
پس باکس اکتیو با تهویه مستقل
در این نوع پس باکس، موتور فن مجزا به روی دستگاه نصب می گردد که قابلیت تنظیم کارکرد فن را میسر می سازد و همچنین نیازی به سیستم کانال کشی ندارد.
پس باکس اکتیو متصل به سیستم تهویه مرکزی
در این نوع پس باکس، جریان هوای ورودی به پس باکس از طریق هواساز تأمین می گردد و نیاز به کانال کشی دارد.
اجزای پس باکس اکتیو به شرح زیر می باشد:
1- محفظه (کابین) پس باکس
2- سیستم اینترلاک
3- چراغ نمایشگر وضعیت درب ها
4- لامپ UV (سفارشی)
5- موتور فن
6- پیش فیلتر و فیلتر هپا
8- گیج نمایشگر فشار پس باکس
9- دریچه / نازل پرتاب باد
10- روشنائی
2. پس باکس پسیو
در این نوع پس باکس ها هیچ گونه هوایی در جریان نمی باشد.
کلیه پس باکس ها (پس باکس های اکتیو / پسیو) مجهز به سیستم اینترلاک می باشند. یعنی زمانی که یک درب باز می شود درب مقابل به صورت خودکار قفل می گردد و از ارتباط مستقیم اتاق تمیز با محیط اطراف جلوگیری می نماید.
اجزای پس باکس پسیو به شرح زیر می باشد:
1- محفظه (کابین) پس باکس
2- درب اینترلاک
3- چراغ نمایشگر وضعیت درب ها
4- لامپ UV (سفارشی)
5- روشنائی
پس باکس ها از نظر جنس به 4 دسته تقسیم می شوند:
1- پس باکس تمام استیل (داخل و بیرون استیل 304)
2- پس باکس نیمه استیل (داخل استیل / بیرون گالوانیزه با پوشش رنگ الکترواستاتیک)
3- پس باکس تمام استیل گالوانیزه با پوشش رنگ الکترواستاتیک
4- پس باکس پانلی (ساندویچ پانل)
دوش هوا در اتاق تمیز چه کاربرد هایی دارد؟
کاربرد پس باکس
- ورود و خروج اقلام / مواد / محصول / ماده اولیه و … به اتاق تمیز
- جلوگیری از ارتباط مستقیم اتاق تمیز با محیط اطراف
- به حداقل رساندن ریسک آلودگی های جانبی
استفاده در اتاق تمیز
پس باکس از جمله پرکاربرد ترین و مهمترین تجهیزات موجود در اتاق تمیز به شمار می آید. کاربرد پس باکس در اتاق تمیز به شرح زیر است:
- انتقال و ورود و خروج محصول و کالا ها به درون اتاق تمیز، بدین صورت که با استفاده از پس باکس، برای انتقال و حمل و نقل کالا به اتاق تمیز دیگر نیاز به استفاده از پرسنل وجود ندارد. بنابراین با وجود پس باکس انتقال آلودگی به اتاق تمیز از ریسک بسیار کمی برخوردار است.
- پس باکس از ارتباط مستقیم اتاق تمیز با محیط اطراف پیشگیری به عمل می آورد. چرا که همه پس باکس ها از سیستم اینترلاک برخوردار بوده و این به آن معنا است که هنگامی که یک درب باز می شود درب به مقابل به صورت اتوماتیک قفل می گردد. بنابراین هوای اطراف به داخل اتاق تمیز راه نخواهد داشت.
انواع مختلف پس باکس در اتاق تمیز
به طور کلی در اتاق تمیز دو نوع پس باکس مورد استفاده قرار می گیرد. یکی از انواع آن ها پس باکس داینامیک یا فعال بوده و دیگری پس باکس استاتیک یا غیر فعال نام دارد.
پس باکس داینامیک یا با تهویه
پس باکس داینامیک دارای یک کابین اینترلاک است که برای حفاظت محیط از آلودگی در هنگام جا به جایی مواد یا جسم بین دو فضای تمیز با سطح غیر یکسان و یا یک فضای غیر تمیز به یک فضای تمیز و کنترل شده ساخته شده است.
پس باکس استاتیک یا بدون تهویه
پس باکس داینامیک دارای یک مگنت الکترو مغناطیس اینترلاک است که برای جا به جایی مواد یا جسم بین دو فضای تمیز با سطح یکسان طراحی شده است.
تفاوت دو نوع پس باکس داینامیک و استاتیک
- نوع استاتیک پس باکس برای انتقال ابزار و تجهیزات بین دو محل که سطح تمیز بودن آنها (از نظر میزان آلودگی) مشابه است ساخته شده است. در مقابل، نوع دینامیک این کار را بین دو محیط مختلف انجام می‌دهد یعنی یک قسمت آن کنترل شده و طرف دیگر غیر کنترل شده است.
- نوع دینامیک دارای قفل داخلی در هر دو طرف است تا دربها به‌خوبی بسته شوند و آلودگی به طرف دیگر منتقل نشود. این نوع، سیستمی دارد که اجازه نمی دهد دربها به طور همزمان باز باشند. در نوع استاتیک قفل ها معمولاً مغناطیسی است.
- در نوع داینامیک به دلیل اینکه انتقال بین فضای تمیز با غیر تمیز و یا دو فضای با تمیزی غیر همسان انجام می شود، فیلتری وجود دارد که مکش قوی آن باعث می‌شود تا آلودگی هوا به سرعت از بین برود، در حالیکه در نوع استاتیک به دلیل جابجایی بین دو فضای تمیز نیازی به وجود فیلتر نیست.
بررسی مشخصات فنی پس باکس
پس باکس نیز همانند سایر وسایل و تجهیزات در زمینه‌های مختلف شغلی برحسب وجود یکسری لوازم و تجهیزات خصوصیات آن بارز می‌شود. در این قسمت قصد داریم برای آگاهی هر چه بیشتر شما به مشخصات فنی آن اشاره کنیم.
- این وسیله به راحتی در اتاق تمیز مجاور قابل نصب است.
- در انواع با ابعاد مختلف تولید شده که هر کارایی مختص به خود را دارند.
- قابلیت شستشو داشته و به راحتی و بدون دردسر پاک‌سازی می‌شود.
- دیواره داخلی آن از جنس استنلس استیل است که براحتی پاک‌سازی شده و به سیستم اینترلاک مجهز است.
- مجهز شده به هوا بندی کامل
فن فیلتر یونیت اتاق تنیز چیست؟
سایر ویژگی های پس باکس های اتاق تمیز
اگر بخواهیم درباره سایر ویژگی های پس باکس بگوییم، می توان موارد زیر را برشمرد:
- پس باکس ها در اندازه های مختلفی مانند ۴۰ سانتی متر مکعب تا ۹۰ سانتی متر مکعب طراحی و تولید گردند.
- نوع فعال پس باکس ها دارای فن تصفیه و فیلتر هوا هستند.
- یکی از مهمترین ویژگی های پس باکس ها این است که در برخی از مدل های آنها یک کلید اضطراری وجود دارد. این کلید اضطراری برای این منظور است که در صورتی که در حین کار یکی از درب های پس باکس باز مانده باشد به صورت فوری اخطار خواهد داد.
- پس باکس ها به راحتی بر روی دیوار اتاق تمیز قابل نصب هستند.
- در مدل های مختلف پس باکس ها، درب ها در جهت های مختلفی قابلیت باز شدن دارند. به طوری که استفادهکننده از آن می تواند پس باکس مورد نظر خود را با توجه به نوع استفاده انتخاب کند.
- جریان هوا در پس بکس های فعال یا اکتیو بعد از آنکه از فیلتر هوا عبور کند، سرعتی در بازه 36 صدم الی 54 صدم دارد.
اجزاء پس باکس
با وجود تفاوت در انواع مختلف پس باکس ها، تقریبا تمامی آنها قطعات و اجزای نسبتا مشابهی دارند:
- فیلتر HEPA که برای جلوگیری از ورود انواع آلودگی ها استفاده می‌شود.
- بورد کنترلی که با استفاده از آن می‌توان تمامی فعالیت ها را متناسب با نیاز کنترل کرد.
- چراغ UV که برای گندزدایی، کنترل هرچه بیشتر آلودگی و حتی حشرات می توان از آن استفاده کرد.
- دستگیره درب که برای باز و بسته کردن استفاده می‌شود.
- قفل درب که به دو صورت مغناطیسی و ساده است. نوع ساده قفل درب را به طور کامل می‌بندد در حالیکه نوع مغناطیسی مانند درب یخچال با استفاده از نیروی آهن ربا بسته می‌شود.
- عقربه یا گیج که اختلاف فشار را نشان می‌دهد.
- سیستم روشنایی که از یک یا چند لامپ تشکیل شده و هنگام باز بودن درب روشن می‌شود.
- سیستم تهویه که با استفاده از مکش، هوا و آلودگی را خارج می‌کند. این سیستم شامل فن و هواکش های آن است.
- بدنه یا کابین اصلی که از جنس استیل ضدزنگ بوده و بیشتر وزن پس باکس مربوط به آن است.
